Morbid Imaginationn: Przesądy wigilijne....

„Jeżeli Wigilię pierwszy przyjdzie lub zatelefonuje mężczyzna to szczęście dla tego domu, a jeśli kobieta – to choroba lub inne niepomyślne zdarzenie” – między innymi takie przesądy związane są z Wigilią Bożego Narodzenia. O tym szczególnym dniu pisze Jagoda Brzóskiewicz.

24 grudnia, Wigilia, jest silnie związanym z wieloma przesądami oraz tradycjami dniem. Jednym z takich zabobonów – zapewne dziś już zapomnianych – był zakaz szycia, tkania oraz przędzenia. Czynności te uważane były za szczególnie lubiane przez demony wody, które mogły zjawić się w każdej chwili, jeśli tylko zakaz został złamany. Zdecydowanie bardziej powszechnym i przestrzeganym do dziś jest zwyczaj mówiący, iż w dzień Wigilii należy zakończyć wszelkie waśnie, spory i kłótnie oraz obdarzać się wzajemnie życzliwością. Przetrwała również przesąd głoszący, iż pierwszym gościem w wigilijny poranek powinien być mały chłopiec, gdyż zapewnia to szczęśliwy rok.

Do najbardziej powszechnych przesądów możemy zaliczyć poniższe:

· W tym dniu nie należy się sprzeczać, kłócić ani płakać, bo niezgoda i smutek będą częste w domu aż do następnej Wigilii

· Zachorowanie lub zranienie się, zapowiada słabe zdrowie przez cały rok

· Jeżeli Wigilię pierwszy przyjdzie lub zatelefonuje mężczyzna to szczęście dla tego domu, a jeśli kobieta - to choroba lub inne niepomyślne zdarzenie

· Podczas wieczerzy wigilijnej nie należy zbyt dużo mówić czy przerywać innym, aby w przyszłym roku nie kłócić się i nie wyjawiać powierzonych sekretów

Oprócz przesądów z dniem Wigilii związane są również obyczaje. Najbardziej znane z nich to:

· Dzielenie się opłatkiem zapewnia dostatek chleba w przyszłym roku oraz symbolizuje zgodę, wybaczenie i puszczenie niepamięć wszystkich urazów.

· Nie należy wstawać zza stołu w trakcie posiłku. Zakaz ten nie dotyczy gospodyni lub innej osoby podającej do stołu.

· Do stołu należy siadać według starszeństwa, aby i schodzić z tego świata w takiej kolejności.

· Liczba potraw powinna być nieparzysta.

· Każdą potrawę należy chociażby spróbować, aby jej nie zabrakło na stole w przyszłym roku.

· W tym dniu obowiązuje zasada: \"Jak w Wigilię, tak i przez cały rok\"

Dzielenie się opłatkiem jest niewątpliwie najbardziej wzruszającym momentem. Opłatek to nic innego jak cienki kawałek ciasta wypieczonego z mąki pszennej i wody. Dzielenie się chlebem ma swoje korzenie w pogańskich tradycjach, z czasem jednak zostało włączone na stałe do zwyczajów chrześcijańskich. Dziś zapewne nikt nie wyobraża sobie wieczerzy Wigilijnej bez łamania się opłatkiem i składania życzeń.

Nierozerwalnie związanym z tym szczególnym dniem jest również obdarowywanie się prezentami. W polskiej tradycji podarunki te pod choinkę przynosi w zależności od regionu: Mikołaj, Aniołek lub Gwiazdor. Do tradycji należy również wspólne, rodzinne śpiewanie kolęd oraz pasterka, czyli uroczysta msza odbywająca się o północy.

Dzień wigilijny sprzyja wszelkiego nie tylko wszelkiego rodzaju rytuałom czy obyczajom, ale również wróżbom. Polski folklor pod tym względem był szczególnie bogaty i zróżnicowany ze względu na region. Niektóre wróżby zachowały się do dziś, będą to między innymi:

· Jeżeli chcesz się przekonać, czy w nowym roku zakochasz się, zjedz jabłko i policz pestki. Jeśli liczba pestek jest parzysta, to odpowiedź jest pozytywna, a jeśli pestek będzie więcej niż sześć, to twoje szczęście będzie podwójne.

· Przywłaszczenie sobie jakiegoś drobiazgu przynosi szczęście przez cały rok. Oczywiście rzecz trzeba właścicielowi w jakiś sposób niepostrzeżenie podrzucić. Nie należy natomiast niczego swojego pożyczać, bo wróży to straty.

· Wszelkie długi, w miarę możliwości, wskazane jest do Wigilii zwrócić.

· Dobrze jest mieć podczas wieczerzy nawet drobną sumę pieniędzy, aby nie cierpieć na ich brak przez cały rok.

· Łuski z karpia spożytego podczas wieczerzy wigilijnej noszone w portmonetce przez cały rok, przyciągną pieniądze.

Nie da się ukryć, iż Wigilia w Polsce jest świętem niezwykle rodzinnym, często uważanym za najważniejszy dzień w roku. Warto wspomnieć, iż w wielu krajach nie ma ona aż takiego znaczenia. Podobnie jak u nas Wigilię obchodzi się na Litwie, w Czechach oraz na Słowacji. Nieznanym poza Polską i Litwą jest zwyczaj łamania się opłatkiem. W wielu krajach nie obowiązuje w tym dniu post, ani nie ma niezwykle u nas popularnej Pasterki (np. w USA). Ciekawostką może być fakt, iż w Wielkiej Brytanii, Holandii oraz coraz częściej Belgii praktycznie nie obchodzi się Wigilii. We Francji natomiast w wigilijny dzień nie obowiązuje post - powszechnie podczas wieczerzy wigilijnej jada się mięso, głównie indyka. W Dani jest to pieczona kaczka, podobnie jest w Austrii, chociaż tam kaczka bywa również zastępowana karpiem. U naszych zachodnich sąsiadów natomiast na wigilijnym stole znajdziemy kiełbaski i sałatkę kartoflaną.

Jak wyraźnie widać - co kraj to obyczaj.

Jeśli chcesz, aby trzymały się ciebie w tym roku pieniądze, podczas mycia włóż do do wody kilka monet. Dotykaj je nabierając wody i obmywając twarz, a pieniądze zawsze będą przy tobie. Miej przy sobie pieniądze także podczas wieczerzy.

Łuski z karpia spożytego podczas wieczerzy wigilijnej, noszone w portmonetce przez cały rok, przyciągną pieniądze.

Aby zapobiec pojawieniu się kretów w twoim ogródku, włóż pod stół wigilijny żelazo.

Jeśli jesteś panną na wydaniu, podczas sprzątania wymiataj śmieci w kierunku "od drzwi", aby nie odganiać kawalerów.

Jeżeli chcesz się przekonać, czy w nowym roku zakochasz się, zjedz jabłko i policz pestki. Jeśli liczba pestek jest parzysta, to odpowiedź jest pozytywna, a jeśli pestek będzie więcej niż sześć, to twoje szczęście będzie podwójne.

Gospodarze wróżyli z pogody - jasny dzień obiecywał, że kury będą się dobrze niosły, a pochmurny gwarantował obfitość mleka.

Z pogody wróżyły też panny - pochmurne niebo wróży zamążpójście pannom starym i bogatym, jasne - młodym i biednym.

Przywłaszczenie sobie jakiegoś drobiazgu przynosi szczęście przez cały rok. Oczywiście rzecz trzeba właścicielowi w jakiś sposób niepostrzeżenie podrzucić. Nie należy natomiast niczego swojego pożyczać, bo wróży to straty.

Po wieczerzy wróży się ze źdźbła siana spod obrusa. Jeśli dziewczyna wyciągnie zielone źdźbło - w zapusty przywdzieje wianek ślybny, gdy zwiędłe - trzeba będzie na męża jeszcze poczekać, a jeśli żółte - to całkiem zła wróżba, gdyż umrze jako stara panna.

Marzysz o zamążpójściu. Nabierz na łyżkę kutię i rzuć ją do góry. Jeśli ziarna przylgną do sufitu - to szybko wyjdziesz za mąż.

Aby dowiedzieć się z której strony przyjdzie mąż, po wieczerzy dziewczęta wychodziły przed dom i wołały głośno. Z której strony odpowiadało echo z tej przyjdzie mąż.

Wróży się też przy użyciu trzech talerzy, w których znajduje się woda, piasek i gałązka świerku, symbolizujące chrzciny, śmierć, zamążpójście. Talerze stawia się w ciemnym miejscu i zależnie od tego, kto który talerz wskaże, to jest mu pisane w przyszłym roku.
W dniu Wigilii nie należy się sprzeczać, kłócić ani płakać, bo niezgoda i smutek będą często gościły w naszym domu, aż do następnej Wigilii.
"Jaki dzień Wigilii, taki cały rok" - warto o tym pamiętać i przeżyć ten dzień tak, jak chcielibyśmy go spędzić.
Jeśli w tym dniu zachorujesz lub się skaleczysz, przez cały rok będziesz słabego zdrowia. Ale jak tylko kichniesz, będziesz przez cały rok zdrowa (być może z powiedzenia, gdy ktoś kichnie "na zdrowie"?).
Jeżeli Wigilię pierwszy przyjdzie lub zatelefonuje mężczyzna to szczęście dla tego domu, a jeśli kobieta, to choroba lub inne niepomyślne zdarzenie.

DEKORACJA ŚWIĄTECZNA

Potrzebne materiały kupiłam w kwiaciarni i markecie. Jakbym się uparła, wszystko dostałabym w kwiaciarni. Plasterki pomarańczy suszyłam przez kilka dni na grzejniku, a potem włożyłam do piekarnika na 80 stopni na około 1-2 godziny, przewracając co jakiś czas. Z takich plasterków można zrobić bombki na choinkę
POTRZEBNE
1. Sztuczne gałązki choinki, jabłuszka dekoracyjne na druciku.
2. Laski cynamonowe.
3. Złota świeczka i czerwono – złota wstążka.
4. Szklany wazon w kształcie kuli, możecie użyć równie dobrze innego szklanego, dosyć szerokiego i niskiego wazonu.
5. Ozdobne, czerwone kamyczki i zasuszone plasterki pomarańczy.

6. Małe czerwone bombki, i małe złote bombki wiklinowe. Z kolorami i fakturami możecie poeksperymentować.

WYKONANIE

1. Owijam świeczkę wstążką i sklejam końce taśmą dwustronną. Wkładam do szklanej kuli.

2. Zasypuję świeczkę kamyczkami, układam na przemian czerwone i złote bombki.

3. Pomiędzy bombkami umieszczam kilka plasterków pomarańczy. Ze sztucznej gałązki choinki, jabłuszek i lasek cynamonowych robię mini stroik i wtykam go w kamyczki, z boku świeczki.

4. Stroik gotowy, wystarczy już tylko zapalić świeczkę :)

Wróżby wigilijne
- Jeśli chcesz, aby trzymały się ciebie w tym roku pieniądze, podczas mycia włóż do do wody kilka monet. Dotykaj je nabierając wody i obmywając twarz, a pieniądze zawsze będą przy tobie. Miej przy sobie pieniądze także podczas wieczerzy.
- Łuski z karpia spożytego podczas wieczerzy wigilijnej, noszone w portmonetce przez cały rok, przyciągną pieniądze.
Aby zapobiec pojawieniu się kretów w twoim ogródku, włóż pod stół wigilijny żelazo.

Jeśli jesteś panną na wydaniu, podczas sprzątania wymiataj śmieci w kierunku "od drzwi", aby nie odganiać kawalerów.

Jeżeli chcesz się przekonać, czy w nowym roku zakochasz się, zjedz jabłko i policz pestki. Jeśli liczba pestek jest parzysta, to odpowiedź jest pozytywna, a jeśli pestek będzie więcej niż sześć, to twoje szczęście będzie podwójne.

Gospodarze wróżyli z pogody - jasny dzień obiecywał, że kury będą się dobrze niosły, a pochmurny gwarantował obfitość mleka.

Z pogody wróżyły też panny - pochmurne niebo wróży zamążpójście pannom starym i bogatym, jasne - młodym i biednym.

Przywłaszczenie sobie jakiegoś drobiazgu przynosi szczęście przez cały rok. Oczywiście rzecz trzeba właścicielowi w jakiś sposób niepostrzeżenie podrzucić. Nie należy natomiast niczego swojego pożyczać, bo wróży to straty.

Po wieczerzy wróży się ze źdźbła siana spod obrusa. Jeśli dziewczyna wyciągnie zielone źdźbło - w zapusty przywdzieje wianek ślybny, gdy zwiędłe - trzeba będzie na męża jeszcze poczekać, a jeśli żółte - to całkiem zła wróżba, gdyż umrze jako stara panna.

Marzysz o zamążpójściu. Nabierz na łyżkę kutię i rzuć ją do góry. Jeśli ziarna przylgną do sufitu - to szybko wyjdziesz za mąż.

Aby dowiedzieć się z której strony przyjdzie mąż, po wieczerzy dziewczęta wychodziły przed dom i wołały głośno. Z której strony odpowiadało echo z tej przyjdzie mąż.

Wróży się też przy użyciu trzech talerzy, w których znajduje się woda, piasek i gałązka świerku, symbolizujące chrzciny, śmierć, zamążpójście. Talerze stawia się w ciemnym miejscu i zależnie od tego, kto który talerz wskaże, to jest mu pisane w przyszłym roku.

W dniu Wigilii nie należy się sprzeczać, kłócić ani płakać, bo niezgoda i smutek będą często gościły w naszym domu, aż do następnej Wigilii.
"Jaki dzień Wigilii, taki cały rok" - warto o tym pamiętać i przeżyć ten dzień tak, jak chcielibyśmy go spędzić.
Jeśli w tym dniu zachorujesz lub się skaleczysz, przez cały rok będziesz słabego zdrowia. Ale jak tylko kichniesz, będziesz przez cały rok zdrowa (być może z powiedzenia, gdy ktoś kichnie "na zdrowie"?).
Jeżeli Wigilię pierwszy przyjdzie lub zatelefonuje mężczyzna to szczęście dla tego domu, a jeśli kobieta, to choroba lub inne niepomyślne zdarzenie.

Z wigilijną nocą związane są szczególnie liczne wierzenia i przesądy. Tej nocy zwierzęta przemawiają ludzkim głosem, ale kto je usłyszy nie dożyje ranka. Biada człowiekowi, co wiedziony próżną ciekawością usiłowałby zerwać zasłonę z tajemnic tej niezwykłej nocy. W tradycji ludowej zachowało się mnóstwo opowieści o gospodarzach, którzy od własnych wołów usłyszeli wyrok śmierci, podsłuchując ich tajemną rozmowę.

W czasie wieczerzy wigilijnej można ujrzeć osobę zmarłą w roku bieżącym, należy tylko po zjedzeniu wszystkich wigilijnych potraw, wyjrzeć przez dziurkę od klucza w drzwiach, a wówczas ujrzy się ją siedzącą na pustym miejscu przy stole.

Pilnuj, aby na stole była nieparzysta liczba potraw. To zapewni ci urodzaj w całym nadchodzącym roku.

Niektóre przesądy w tym dniu napawają lękiem, ale oczywiście należy je traktować z przymrużeniem oka. W Wigilię powinno być wszystko jedzenie na stole, tak aby podczas wieczerzy nikt nie potrzebował od stołu odchodzić przed ukończeniem tejże. Trzymano się tego, gdyż kto we Wigilie od stołu odejdzie przed zakończeniem wieczerzy, ten umrze i drugiej wieczerzy wigilijnej nie doczeka. Z tych zaleceń wyłączone są panie domu lub osoby podające potrawy wigilijne na stół.

Rano należy potrzeć sobie zęby czosnkiem, gdyż to sprawi, że przez cały rok nie będą bolały.

Zjedzenie podczas Wigilii jabłka zapobiegnie bólowi gardła, a orzecha - bólowi zęba.

Pod stół wigilijny należy położyć żelazną siekierę lub sierp i oprzeć o nie nogi, aby nogi twarde jak żelazo mieli i nie kaleczyli ich sobie na cierniach.

Kobiety w ciąży nie powinny w tym dniu ani szyć, ani prać, gdyż ich dziecko może urodzić się wówczas chore.

Przed zmrokiem należy przynieść do domu węgiel lub drewno na opał, gdyż - jak wierzono - kto coś wniesie po wieczerzy do domu, temu wszystko myszy zjedzą.